मुलांच्या स्क्रीन टाईमवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी : १२ प्रभावी टिप्स

मुलांच्या लहान वयात पालक आणि आसपासच्या वातावरणातून अनेक सवयी लागतात. येत्या काळात डिजिटल उपकरणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी पालकांनी स्वतःपासून सुरुवात करणे महत्त्वाचे आहे. हा प्रवास समजून, सकारात्मक बदल घडवण्यासाठी काही गोष्टी उपयुक्त ठरतात. बऱ्याच वेळा मुलं पालकांचे वर्तनच अनुकरण करतात, म्हणून स्वतःचे स्क्रीन वापर तपासणे आणि मुलांना सांगणे “हे कामासाठी आहे” किंवा “महत्त्वाचे बोलायचे आहे” हे स्पष्ट करणे गरजेचे आहे. संवादातूनच मुलांमध्ये योग्य सवय रुजते. वेळेची ठराविक मर्यादा ठेवणे, जसे की प्रौढ व मुलांसाठी स्वतंत्र वेळापत्रक आखणे, आणि आठवड्यात तरी एक दिवस पूर्णपणे स्क्रीनमुक्त ठरवणे, यामुळे मुलांना इतर गोष्टींची ओढ निर्माण होते.

स्क्रीन ऐवजी मुलांना साध्या खेळ, गाणी किंवा एकत्र बसून गप्पाही चालतील अशा उपक्रमांमध्ये सामावून घेणे महत्त्वाचे आहे. “फक्त वेळपास” असा विचार न करता, हे क्षण कधी कधी अनमोल ठरतात. जसे स्क्रीनसाठी ठराविक वेळ दिला जातो, तसाच वाचनासाठीही वेळ निश्चित करावा. वाचण्याची गोडी वाढवण्यासाठी रंगीत पुस्तकं, मासिकं, चित्रकथा वापरता येतात, ज्यातून मुलांना शिकता-शिकता आनंद मिळतो. जेवणाच्या वेळा, निद्रापूर्वीची वेळ अशा प्रसंगी स्क्रीन बंद ठेवणे आणि संवाद साधणे जास्त फलदायी ठरते, तसेच हे मुलांमध्ये सकारात्मक अनुशासन विकसित करते.

या ब्लॉगबद्दल अधिक माहिती वाचा: https://chikupiku.com/blogs/blog/top-12-tips-to-reduce-screen-time-for-kids-chikupiku

सार्वजनिक आरोग्य तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनानुसार, दोन वर्षांपर्यंतच्या मुलांसाठी स्क्रीन टाईम पूर्णतः टाळावा; २ ते ५ वर्षांमध्ये रोज एक तासाच्या मर्यादेत ठेवावा; त्यानंतर ती थोडी वाढवता येते. याचा मुलांच्या वाढीवर सकारात्मक प्रभाव पडतो. स्क्रीन फ्रेंडली बेडरूम किंवा एकट्या खोलीतले उपकरण वापर आळशीपणा वाढवतो, त्यामुळे सर्व उपकरणे सामूहिक जागेत ठेवून त्यांचा वापर मर्यादित करावा. व्हिडीओ ऐवजी चित्रकला, पझल्स, बाहेर फिरणे, सायकल चालवणे, कुटुंबासोबत खेळ अशा विविध उपक्रमांनी मुलांच्या मनाची वेगळी दिशा रुजते.

पालकांनी स्वतःच स्क्रीन कमी वापरणे, “सरल उदाहरणातून शिकू” या पद्धतीने मुलांना प्रेरणा देते. तुमच्या स्मार्टफोन किंवा टॅबमध्ये असे अनेक कंट्रोल टूल्स असतात, ज्यांनी वेळेची मर्यादा सेट करता येते आणि उपकरण स्वयंचलितपणे बंद होते. मुलांना जबरदस्तीने वेळ सीमित करण्याऐवजी संवादातून समजावणे, शांतपणे नियम सांगणे हे अधिक परिणामकारक ठरते. स्क्रीन कमी केल्यानंतर मुलांच्या झोप, मनोशांती, आरोग्य आणि संबंधांवर होणारे बदल निरीक्षण करून त्यांना उजळवून सांगणे हे प्रोत्साहन वाढवते. या सर्व गोष्टी पालक आणि मुलांमध्ये समतोल साधण्याच्या दृष्टीने अर्थपूर्ण असून तंत्रज्ञानाशी मैत्रीपूर्ण पण नियंत्रित संबंध प्रस्थापित करण्यास मदत करतात.

Read More Blogs :

https://chikupiku.com/blogs/blog

ChikuPiku is the Best Marathi Magazine for kids! We create fun stories, poems, and activities just for young readers. Each month, there’s a new theme to explore in our Marathi kids magazine. With sections like Science सैर, Nature & मी and हातांची जादू, children can learn through engaging content and their creativity also gets a boost!In addition to our magazine, we offer a fantastic collection of Marathi Audio Stories that make learning even more enjoyable. With over 365 audio stories for kids, children can listen to their favorite tales anytime. Whether it’s bedtime stories in Marathi or during mealtime, travel-time, our audio stories for kids are the best companions.